هرکسی در زندگی خود با حوادث خوب و بد مواجه می شود. مواجهه با حوادث بد به همان اندازه مواجهه با حوادث خوب در زندگی، عادی و طبیعی است. ما باید احساسات مان را که در مواجهه با چنین حوادثی بروز می کنند، بپذیریم. عدم پذیرش احساسات مان به شکل طبیعی در مواجهه با چنین شرایطی ممکن است بعدا منجر به مشکلات دیگری شود. حمایت روانی، امکانی فراهم می آورد تا بتوانیم احساسات مان را بیان کرده و تجربیات مان را به اشتراک بگذاریم.

حوزه حمایت روانی جایی است که می توانیم در مورد مسائل حل نشده گذشته که قادر به فراموشی آنها نیستیم و همچنین موقعیت هایی که در اثر استرس طبیعی ایجاد می شود و به طور جدی بر عملکرد روزانه ما تأثیر می گذارد صحبت کنیم. پناه بردن یا مهاجرت به یک کشور دیگر تجربه چالش برانگیزی است و بنابراین ممکن است تا حد زیادی احساس تنهایی کنیم. گاهی اوقات در چنین شرایطی امکان دارد نتوانیم در اطراف مان کسی را برای صحبت کردن پیدا کنیم. هنگامی که احساس می کنیم تنها به صحبت کردن با کسی نیاز داریم، می توانیم به روانشناسان مراجعه کرده و با آنها صحبت کنیم.

در میان گذاشتن [احساسات مان با دیگران] می تواند برای ما آرامش به ارمغان بیاورد. همه ما به فضایی نیاز داریم که بتوانیم انواع تجربیات غم انگیز، کسل کننده، ناراحت کننده و مسرت بخش در زندگی مان را بدون اینکه مورد قضاوت قرار گیریم به صورت بی طرفانه به اشتراک بگذاریم.

حمایت روانی عبارت از فرآیندی است که در آن یک متخصص این نیاز انسانی را برآورده می ‌کند و ما را قادر می‌ سازد تا احساسات خود را در مورد حوادث چالش برانگیز بپذیریم.

در طی این فرآیند روانشناسان به افراد کمک می‌ کنند تا مشکلاتی را که آنها را آزار می ‌دهد، در آن گرفتار شده و مدام به آن فکر می ‌کنند حل کنند و به این ترتیب موانع و محدودیت هایی که این مشکلات در زندگی‌ شان ایجاد کرده است، رفع شود.

از این طریق به فرد کمک می شود تا احساس بهتری نسبت به خود داشته و از زندگی روزمره اش استفاده بیشتری ببرد.

روانشناسان این کار را از طریق صحبت کردن انجام می دهند. روانشناسان ممکن است در مواردی که نیاز به  تجویز دارو باشد، افراد را به روانپزشک ارجاع دهند.

روانشناس و روانپزشک کیست؟ ابتدا بیایید این مفاهیم را تعریف کنیم.

روانشناس کیست؟

روانشناس کسی است که از رشته روانشناسی 4 ساله فارغ التحصیل شده است. روانشناسانی که در دفاتر ما کار می کنند افرادی هستند که در طول تحصیلات دانشگاهی یا پس از آن در مورد تکنیک های مصاحبه روانشناسی و درمان آموزش های تکمیلی دیده اند. علاوه بر این روانشناسانی که در دفاتر ما کار می کنند از روانشناسان مجرب کمک سوپروایزری می گیرند.

روانشناسان متخصصانی هستند که به طور کلی در زمینه سلامت روان کار می کنند و به طور خاص به استرس و ناراحتی هایی که در زندگی روزمره پیش می آید، می پردازند. آنها متخصصانی هستند که در مورد مشکلات متعدد در زندگی و راه حل های آنها از جمله نحوه کنار آمدن با افسردگی و اختلال دوقطبی و همچنین اضطراب بیش از اندازه و استرس، مشکلات خانوادگی، پریشانی روانی ناشی از بیماری های سخت، مشکل خواب یا خوراک، اعتیاد، مشکل برقراری ارتباط، حوادث و رویدادهای منفی زندگی که عمیقاً ما را تحت تأثیر قرار می دهند و تأثیرات آنها و از دست دادن عزیزان، آموزش دیده اند. روانشناسان صلاحیت انجام تست های روانشناسی را نیز دارند.

روانشناسان همچنین در کنار مشکلاتی که والدین با فرزندان خود تجربه می کنند در مورد بسیاری از مسائل مانند مشکلات سازگاری دوران کودکی، لکنت زبان و اختلالات گفتاری، شب ادراری یا احتباس ادرار، عدم تمرکز و بیش فعالی دارای اطلاعات هستند.

روانشناسان دارو تجویز نمی کنند اما در صورت لزوم شخص را به روانپزشک ارجاع می دهند.

روانپزشک کیست؟

روانپزشک دکتر رشته پزشکی است. روانپزشک دکتر متخصصی است که پس از فارغ التحصیلی از دانشکده پزشکی 6 ساله در بخش روانپزشکی آموزش دیده است. روانپزشکان معاینه فیزیکی علائم را در ارزیابی خود لحاظ کرده و می توانند دارو تجویز کنند. روانپزشکان گزارش های رسمی نیز صادر می کنند.

روانپزشکان ارزیابی خود در رابطه با مشکلات روانی را از طریق معاینه، تست های آزمایشگاه پزشکی و برخی تست های روانی انجام داده و در صورت لزوم امکان درمان با داروهای درمانی را فراهم می کنند.

چرا روانشناس گاهی فرد را نزد روانپزشک می فرستد؟

بدن ما یک کل است. برخی از مشکلات روانی نه تنها از نظر روحی بلکه از نظر جسمی نیز بر ما تأثیر می گذارند. خوابیدن، غذا خوردن و استراحت کردن به اندازه لزوم جزو نیازهای اولیه ماست. برآورده شدن این نیازها به صورت منظم و به روشی سالم از اهمیت بسزایی برخوردار است. در صورتی که برخی از مشکلات روانی این نیازها را مختل کند، توسل به درمان های پیشنهادی توسط روانپزشکان می تواند امکان بهبودی را فراهم کند.

امکان دارد برخی از مشکلات روانی به خاطر نوع شان، بدون دارو و مداخله پزشک قابل درمان نباشند.

این مسئله به این معنا نیست که فرد مورد نظر هرگز در طول زندگی خود تغییر نخواهد کرد، «دیوانه» است، قابل درمان نیست و یا به طور مداوم با این مشکلات دست به گریبان خواهد بود.

مشکلات روانی هم مانند بسیاری از ناراحتی های جسمی مسائلی هستند که نیاز به مداخله و درمان صحیح دارند. بسیاری از مشکلات روانی با مداخله به موقع و صحیح از طرف متخصصان، قابل درمان است.

حل مشکلات روانی گاهی با درمان دارویی و گاهی با حمایت روانی میسر است. در برخی موارد هم از این دو روش به صورت همزمان استفاده می شود. روانشناس می داند که در چه شرایطی باید از کدام روش درمانی استفاده کرد. بنابراین وقتی روانشناس به شما توصیه می کند که به پزشک مراجعه کنید، اطمینان به او وعمل به راهنمایی اش لازمه بهبودی است.

دانشی که روانشناسان و روانپزشکان در مورد مشکلات بهداشت روانی دارند، دانش علمی است. در نتیجه تحقیقات و تجربیات به دست آمده و بر اساس مشاهدات و اطلاعات قابل اطمینان است.

همانطور که هنگام حمله قلبی برای معالجه به بیمارستان می رویم و تلاش می کنیم تا برنامه درمانی را که پزشکان طراحی کرده اند دنبال کنیم، در مواقعی هم که از نظر روانی احساس بدی داریم می توانیم از طریق مشورت با متخصصان مربوطه از آنها کمک بگیریم.

متخصصان سلامت روانی و مسائل مربوطه هم روانشناسان و روانپزشکان هستند.

• چرا مراجعه به روانپزشک ضروری است؟

زیرا درمان برخی از مشکلات روانی مستلزم استفاده از دارو است. هنگام مقابله با برخی از مشکلاتی که عمیقاً بدن ما را تحت تأثیر قرار می دهند مانند درد و اندوه، افکار غیرقابل کنترل، وسواس فکری و افسردگی، برنامه های درمانی طراحی شده توسط روانپزشکان ممکن است به ما در روند حل چنین مشکلاتی کمک کند. برخی از مشکلات روانی مانند ناراحتی های قلبی و یا اختلالات معده حتما نیاز به درمان پزشکی دارند.

• پس از ارجاع به روانپزشک چه مراحلی طی می شود؟

روانشناس می تواند اولین قرار ملاقات شما برای بخش روانپزشکی و در صورت نیاز قرار ملاقات های بعدی را بگیرد

هنگامی که به روانپزشک مراجعه می کنیم، بیان درست و دقیق مسائلی که بر زندگی ما تأثیر منفی می گذارد، تغییراتی که در بدن ما رخ می دهد و تجربیاتی که از سر می گذرانیم، به پزشک کمک می کند تا ما را بهتر درک کند و مناسب ترین برنامه درمانی را برای ما طراحی کند. اگر در مورد اینکه هنگام مراجعه به بخش روانپزشکی چه باید بگوییم سردرگم باشیم، می توانیم این مسئله را با روانشناس خود در میان بگذاریم.  

مراجعه به روانپزشک هم درست مانند استفاده از خدمات روانشناسی شامل یک سلسله مراحل است. درمان روانپزشکی؛ هنگامی که احساس بدی داریم با درمان‌های دیگرمانند آنفولانزا که به پزشک مراجعه و برای مدت کوتاهی از دارو استفاده می‌کنیم، متفاوت است. درمان روانپزشکی روندی است که در چارچوب یک برنامه درمانی، بیش از یک جلسه را شامل می‌شود، دوره مشخصی را در بر می ‌گیرد و بایستی در فواصل زمانی منظم انجام شود.

در معاینه روانپزشکی چهار نکته اساسی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد:

1. درباره خود و آنچه از سر گذرانده ایم به شکل درست توضیح دهیم.
2. در صورت استفاده از هر گونه دارو، بیماری هایی که از سر گذرانده ایم و آلرژی هایمان، روانپزشک را در جریان بگذاریم.
3. در صورت تجویز دارو، دوز یا مقدار مصرف دارو و زمان مصرف دارو را به طور دقیق پرسیده و به خاطر بسپاریم.
4. تاریخ قرار ملاقات بعدی را به صورت دقیق پرس و جو کرده و به خاطر بسپاریم.

نکات مهم

• طرح درمان روانپزشکی به طور خاص برای فرد مورد نظر و با توجه به وضعیت و شرایط او طراحی شده است.
• اکثر داروهای روانپزشکی داروهایی هستند که باید به طور منظم حداقل تا شش ماه یا یک سال پس از شروع درمان مورد استفاده قرار گیرند. بسته به شرایط بیمار، روانپزشک دوز و مدت زمان استفاده از داروها را معین می کند.
• در صورت بروز هر گونه مشکل، عوارض جانبی یا واکنش بدنی مرتبط با مصرف دارو، باید با روانپزشک صحبت کنید.
• بایستی به صورت منظم و در فواصل زمانی تعیین شده به روانپزشک مراجعه نمایید.
• بایستی به صورت روزانه و منظم از داروهایی که روانپزشک تجویز کرده و همچنین به شکلی که مشخص کرده است، استفاده کنید.
• در ملاقات های بعدی، ممکن است نسخه تغییر کند، دوز داروها افزایش یا کاهش یابد، داروهای جدید به نسخه اضافه شده یا برخی از داروها از نسخه حذف شوند. اینها مسائلی است که روانپزشک در موردشان تصمیم می گیرد. به هر حال بایستی از آخرین داروهای تجویز شده استفاده نموده، از داروهایی که روانپزشک عدم استفاده از آنها را تجویز کرده اجتناب شود و ادامه درمان مطابق با برنامه درمانی پیش رود.
• شروع  به مصرف داروها و ادامه آن بایستی زیر نظر روانپزشک انجام گیرد و همچنین قطع داروها باید در چارچوب برنامه درمانی روانپزشک و به نحوی که مشخص می کند، انجام شود.
• در برخی موارد و در خصوص برخی بیماری ها، تجویز دارو ممکن است تا سالیان متمادی ادامه یابد.

پیش رفتن طبق برنامه درمانی که روانپزشک به طور خاص برای شما تهیه کرده است، کمک خواهد کرد تا بهبود یابید. عدم رعایت کامل آن، بهبودی شما را به تاخیر انداخته و ممکن است وضعیت شما را بدتر کند.

اگر شما هم تمایل دارید از خدمات بهداشت روانی ما بهره مند شوید، می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به نزدیکترین دفتر آسام مراجعه نمایید. جلسات رایگان است و با رعایت اصل رازداری برگزار می شود.